Arap alfabesi

Arap alfabesi , Osmanlı Devleti dahil, İslam dininin yayıldığı coğrafyada büyük ölçüde benimsenmiş, Latin alfabesinden sonra dünyada yazı dili olarak en çok kullanılan yazı sistemidir

Türkiye Cumhuriyeti Devleti 1928 yılında Latin alfabesiyle yazı sistemine geçmiştir Arap alfabesi MS 2-4. yüzyıllar arasında Nebati yazısından gelişmiş olmakla birlikte günümüze ulaşan en eski yazı örnekleri MS 6 yüzyıla (Zebed 512, Harran 568) aittir. Sağdan sola yazılan Arap alfabesinde bulunan 28 ünsüzün, 22 tanesi Sami alfabesinden geçerken şekil değişikliğine uğrayan sesler olup, geri kalan altı ses Arapça’ya özgüdür.

Harfler

ي	ه	و	ن	م	ل	ك	ق	ف	غ	ع	ظ	ط	ض‎	ص	ش	س	ز	ر	ذ	د	خ	ح	ج	ث	ت	ب	ﺍ

Unicode	Yazılış				İsim	Çeviri	Fonetik karşılık (IPA)
Unicode	Yalın	Sonda	Ortada	Başta	İsim	Çeviri	Fonetik karşılık (IPA)
ا‎	ﺍ‎	ﺎ‎	—		elif	ʾ / ā	/aː/
ب‎	ﺏ‎	ﺐ‎	ﺒ‎	ﺑ‎	be	b	/b/
ت‎	ﺕ‎	ﺖ‎	ﺘ‎	ﺗ‎	te	t	/t/
ث‎	ﺙ‎	ﺚ‎	ﺜ‎	ﺛ‎	s̠e	ṯ	/θ/
ج‎	ﺝ‎	ﺞ‎	ﺠ‎	ﺟ‎	cīm	ǧ (j, g)	[ʤ] / [ʒ] / [ɡ]
ح‎	ﺡ‎	ﺢ‎	ﺤ‎	ﺣ‎	ḥā	ḥ	/ħ/
خ‎	ﺥ‎	ﺦ‎	ﺨ‎	ﺧ‎	ḫa	ḫ (kh, x)	/x/
د‎	ﺩ‎	ﺪ‎	—		dāl	d	/d/
ذ‎	ﺫ‎	ﺬ‎	—		z̠el	ḏ (dh, ð)	/ð/
ر‎	ﺭ‎	ﺮ‎	—		ra	r	/r/
ز‎	ﺯ‎	ﺰ‎	—		ze	z	/z/
س‎	ﺱ‎	ﺲ‎	ﺴ‎	ﺳ‎	sīn	s	/s/
ش‎	ﺵ‎	ﺶ‎	ﺸ‎	ﺷ‎	şīn	š (sh)	/ʃ/
ص‎	ﺹ‎	ﺺ‎	ﺼ‎	ﺻ‎	ṣād	ṣ	/sˁ/
ض‎	ﺽ‎	ﺾ‎	ﻀ‎	ﺿ‎	ḍād	ḍ	/dˁ/
ط‎	ﻁ‎	ﻂ‎	ﻄ‎	ﻃ‎	ṭā (tı)	ṭ	/tˁ/
ظ‎	ﻅ‎	ﻆ‎	ﻈ‎	ﻇ‎	ẓa (zı)	ẓ	/ðˁ/ / /zˁ/
ع‎	ﻉ‎	ﻊ‎	ﻌ‎	ﻋ‎	ayn	ʿ	/ʕ/
غ‎	ﻍ‎	ﻎ‎	ﻐ‎	ﻏ‎	ğayn	ġ (gh)	/ɣ/
ف‎	ﻑ‎	ﻒ‎	ﻔ‎	ﻓ‎	fe	f	/f/
ق‎	ﻕ‎	ﻖ‎	ﻘ‎	ﻗ‎	kāf	q	/q/
ك‎	ﻙ‎	ﻚ‎	ﻜ‎	ﻛ‎	kef	k	/k/
ل‎	ﻝ‎	ﻞ‎	ﻠ‎	ﻟ‎	lām	l	/l/, ([lˁ] yalnızca Allah lafzında)
م‎	ﻡ‎	ﻢ‎	ﻤ‎	ﻣ‎	mīm	m	/m/
ن‎	ﻥ‎	ﻦ‎	ﻨ‎	ﻧ‎	nūn	n	/n/
و‎	ﻭ‎	ﻮ‎	—		vāv	w / ū	/w/ / /uː/
ه‎	ﻩ‎	ﻪ‎	ﻬ‎	ﻫ‎	he	h	/h/
ي‎	ﻱ‎	ﻲ‎	ﻴ‎	ﻳ‎	ye	y / ī	/j/ / /iː/

Günümüzde Arap harflerin kullanıldığı diller

Orta asya (Türkistan) ve Orta Doğu

Çin'de Uygurca. Latin alfabesine 1969'da geçildikten sonra, 1983'de Arap harflerilyle yazılmışdır.;
Kazakça Pakistan, İran, Çin, ve Afganistan'da Arap harflerilyle yazılmaktadır;
Kırgızca Çin'de Arap harflerilyle yazılmaktadır.
Irak'ta Kürtçe ve Türkmence;
İran'da Farsça, Azeri Türkçesi, Kürtçe, Beluci, ve diğer bölgesel diller;
Afganistan'da Dari (Farsça), Peştu, Özbekçe, Türkmence, Tacikçe (Farsça'nın bir koludur) ve diğer bölgesel diller;
Tacikistan'da İran'da basılmış Tacikçe kitaplar. Tacikistan'da resmî olarak Kiril alfabesi kullanılmaktadır.;

Doğu Asya

Çince bazı Huiler (Müslüman Çinliler) tarafından Xiao'erjing alfabesiyle yazılmaktadır.

Güney Asya

Pakistan'da Urduca, Pencapi (Şahmuhi harfleriyle), Sindhi, Beluci, Keşmiri ve Peştu,Peshawari ve Hintçe.
Hindistan'da Urduca ve Keşmiri
Sri Lanka ve Hindistan'ın Tamil Nadu ve Kerala eyaletlerinde Tamil dili Müslümanlar tarafından Arvi dili olarak Arap harfleriyle yazılmaktadır.
Maldiv adalarında Dhivehi dili Tana harfleriyle yazılmaktadır.

Güney Doğu Asya

Bruney'da Malay dili Jawi alfabesiyle yazılmaktadır. Bu harfler aynı zamanda dini sebepler için Malezya, Endonezya, Güney Tayland ve Filipinler'de kullanılmaktadır.

Afrika

Beja dili, Kuzey Doğu Sudan;
Komor dili, Komor Adalarında;
Hausa dili, Acemi alfabesiyle;
Mandinka dili, Acemi alfabesiyle;
Fula dili, özellikle Gine'deki Pular halkı Acemi alfabesini kullanmkatadır;
Volof dili, Senegal'deki zaviyelerde, Volofal diye isimlendirilen alfabeyle.
Berberi dilleri Magrip ülkelerinde Arap harflerilyle yazılmaktadır.

Geçmişte Arap harflerin kullanıldığı diller

Afrika

Afrikaans, Güney Afrika'ya Güney Doğu Asya'dan köle olarak getirilen Müslüman Maleyler tarafından. Örnek olarak Sultan Abdülâziz'in Güney Afrika'ya kadı olarak tayin ettiği Ebu Bekir Efendi Uiteensetting van die Godsdiens) adlı eserini Arap harfleriyle yazmışdır;
Fas'taki Berberi dillerinden Taşelhit ve Tamazghit;
Etiyopya'da konuşulan Harari dili, günümüzde Ge'ez alfabesiyle yazılmaktadır.
Yukarıda ismi geçen Batı Afrika dilleri (Hausa, Fula, Mandinka, ve Volof resmi olarak Latin alfabesiyle yazılmaktadır;
Madagaskar'daki Malagasy dili eskinde Sorabe harfleriyle yazılmaktaydı;
Nubi dilleri;
Swahili, 19. yüzyıildan beri Latin alfabesini kullanmakta;
Somali dili, 1972'den beri Latin alfabesini kullanmakta;
Batı Afrika'da konuşalan Songay dilleri, özellikle Timbuktu'da;
Batı Afrika'da konuşalan Yoruba dili

Orta Asya ve Rusya

Başkır, 1928'e kadar;
Çağatay;
Çeçen dili, 16. yüzyıldan 1928'e kadar ^[1]);
Kazakistan'da Kazakça, 1930'lara kadar;
Kırgızistan'da Kırgızca, 1930'lara kadar;
Tatarca (İske imlâ ve Yaña imlâ), 1928'e kadar;
Türkmenistan'da Türkmence;
Özbekistan'da Özbekçe;
Sovyetler Birliğinde oturan Müslümanlar 1928'e kadar Arap harflerini kullandılar.

Güney Doğu Asya

Malezya ve Endonezya'da Malay dili; Filipinler'de Maguindanao ve Tausug dilleri.

Avrupa

Arnavutça;
Azerbaycan'da Azerice, 1928'e kadar;
Boşnakça;
Leh dili (Polonyaca), Lehistan'da oturan Lipka Tatarları arasında;
Belarusça, Lehistan'da oturan Lipka Tatarları arasında, bakınız Belarus Arap harfleri;
Mozarapça, İber Yarımadası'nda Müslümanlığın etkisi altında bulunan bölgelerede Aljamiado harfleriyle (ve daha sonra Aragonca, Portekizce, ve İspanyolca, bakınız Aljamiado;
Türkçe 1928'e kadar. Türkçe yaklaşık bin yıl Arap harfleriyle yazıldıktan sonra, 1928'deki Harf Devrimi'nden sonra Latin alfabesiyle yazılmaya başlamıştır.